નમસ્તે મિત્રો આપ સૌ નું અમારા બ્લોગ Gujarati-English માં સ્વાગત છે. આજની આ ગુજરાતી કક્કો, મૂળાક્ષર (Gujarati Alphabet With Hindi and English) પોસ્ટ માં આપણે ગુજરાતી કક્કો કે ગુજરાતી મૂળાક્ષર વિષે જોઈશું. આજ હું તમને કે વાત ચોક્કસપણે કહી શકું કે બધા જ લોકો ને ઇંગલિશ મૂળાક્ષરો વિષે સંપૂર્ણ માહિતી હશે પણ ગુજરાતી કક્કો બહુ ઓછા લોકો ને આવડતો હશે.
ગુજરાતી એ આપણી માતૃ ભાષા છે છતાં લોકો અત્યારે ઇંગલિશ ભાષા તરફ વળી રહ્યા છે. તમે ઇંગલિશ ભાષા ને વધુ મહત્વ આપો એ વાતનો કોઈ વાંધો નથી પણ સાથે સાથે ગુજરાતી ભાષા ભૂલવી ના જોઈએ.
અતયારે બધા જ ધોરણ માં ગુજરાતી ભાષા ફરજીયાત શીખવાડવા માં આવે છે. અને કોઈ પણ ભાષા શીખવા માટે તેના મૂળાક્ષર શીખવા પ્રથમ પગલું
Also Read- Gujarati Vyakaran or Grammar Full Tutorial
ગુજરાતી કક્કો (મૂળાક્ષર), गुजराती कक्को, હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષા ઉચ્ચારણ સાથે (Gujarati Alphabet With Hindi and English Language Pronunciation)
કોઈ પણ ભાષા શીખવા માટે તમારે તે ભાષા ના મૂળાક્ષર ની માહિતી મેળવવી ખુબ જ જરૂરી છે. સૌ પ્રથમ તમે ગુજરાતી કક્કો કે મૂળાક્ષર શીખશો તો જ તમને ભાષા માં વધુ ખબર પડશે અને તમે ગુજરાતી ભાષા શીખી શકશો. ગુજરાતી કક્કો કે મૂળાક્ષર મુખ્યત્વે બે વિભાગ માં વહેંચવામાં આવ્યા છે, જેમાં પ્રથમ ગુજરાતી સ્વર અને પછી વ્યંજન હોય છે.
કદાચ તમને ખબર હશે કે કોઈ પણ ભાષા માં સ્વર અને વ્યંજન અવાજ છે તે અક્ષરો નથી. સ્વર એ મોટા અવાજો છે જે દરેક ઉચ્ચારના કેન્દ્રક બનાવે છે, અને વ્યંજન તેમને અલગ કરે છે. અ, આ, ઇ, ઈ વગેરે જેવા અક્ષરોનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે વ્યંજન જોડણી કરવા માટે થાય છે. અ અને ઓ અક્ષરો મુખ્યત્વે સ્વર જોડણી માટે વધુ વપરાય છે, અને ઇ, ઈ , એ જેવા અક્ષરોની જોડણી સ્વર અને વ્યંજન બંનેનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી જોડણી તરીકે વપરાય છે.
ગુજરાતી સ્વર સૂચિ (Gujarati Vowels List)
સ્વર, માનવીય ભાષા માં, આનું ઉચ્ચારણ કરતા અવાજ જેમાં ફેફસાંમાંથી હવાના પ્રવાહ મોંમાં પસાર થાય છે, જે એક પડઘો પડે તેવી રીતે કાર્ય કરે છે. જેમાં ઓછામાં ઓછા અવરોધ અને ઘર્ષણ વિના ઉત્પન્ન થાય છે, સ્વરનો અવાજ આવા કંપન વિના ઉચ્ચારણ થઇ શકે છે. આર્ટિક્યુલેટરી ફોનેટિક્સના દૃષ્ટિકોણથી, સ્વરને જીભ અને હોઠની સ્થિતિ અનુસાર વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે અને, કેટલીકવાર, નાક દ્વારા હવા મુક્ત થાય છે કે નહીં તે અનુસાર પણ વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.
ઉચ્ચ સ્વર જેમકે મદદનીશ જેવા શબ્દ ઉચ્ચારણ કરતા મોંની ઉપ્પર તરફ જીભ વડે ઉચ્ચારવામાં આવે છે. જયારે નીચા સ્વર જેમ કે પિતા બોલતા જીભ સાથે ઉત્પન્ન થાય છે જે ઉચ્ચારણ માં નીચું હોય છે અને મોં ઉચ્ચારણ કરતા કરતાં થોડું પહોળું થાય છે. અને મધ્ય સ્વરો ના ઉચ્ચારણ કરતા મોં ની ઉપ્પર અને નીચી સપાટી વચ્ચે જીભની સ્થિતિ હોય છે.
મધ્યમ અને નીચા સ્વરને પણ આગળ થી પાછળ પરિમાણ અનુસાર વર્ગીકૃત કરવામાં આવેલા છે. જયારે આગળનો સ્વર ઉચ્ચારવામાં આવે ત્યારે જીભના ઉચ્ચ ભાગને મોંમાં આગળ ધકેલી દેવામાં આવે છે અને કંઈક કંપન વાળા હોય છે. જયારે પાછળના સ્વર ઉછરતા જીભના પાછલા ભાગ સાથે ધ્વનિ ઉત્પન્ન થાય છે.
| No | ગુજરાતી સ્વર | In Hindi | In English |
| 1 | અ (અવતાર) | अ | a |
| 2 | આ (આકાશ) | आ | a/aa |
| 3 | ઇ (ઇટ) | इ | i |
| 4 | ઈ (ઈંડુ) | ई | i |
| 5 | ઉ (ઉંદર) | उ | u |
| 6 | ઊ (ઊંટ) | ऊ | u |
| 7 | ઋ (ઋષિ) | ऋ | ru |
| 8 | એ (એકમ) | ए | ae |
| 9 | ઐ (ઐરાવત) | ऐ | ai |
| 10 | ઓ (ઑગસ્ટ) | ओ | o |
| 11 | ઔ (ઔરત) | औ | au |
| 12 | અં (અંબાર) | अं | am |
| 13 | અઃ | अः | aha |
ગુજરાતી વ્યંજન સૂચિ (Gujarati Consonants List)
ગુજરાતી કક્કો કે મૂળાક્ષર માં વ્યંજન એ ખુબ મહત્વ નું પાસું છે. સરળ ભાષા માં કહીયે તો વ્યંજન મુખ્યત્વે સ્વર સાથે જોડાઈને બનેલા હોય છે. જેમકે સામાન્ય રીતે ક વ્યંજન ની સંધિ છુટ્ટી પાડીયે તો તેમાં ક્+અ બંને જોડાયેલા હોય તેવું તમને લાગશે, જો તમે ક વ્યંજન નું ઉચ્ચારણ કરશો ત્યારે અંત માં તમને અ આવતો હોય તેવો પ્રતીતિ થશે.
અહીં તમને ગુજરાતી ભાષા માં બધા સ્વર નું એક લિસ્ટ આપેલું છે જે હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષાના ઉચ્ચારણ સાથે છે. આથી તમને ત્રણ ભાષા ના ઉચ્ચારણ ની માહિતી મળશે. તમે ગુજરાતી મૂળાક્ષર ના વ્યંજન ની સાંઠી છુટ્ટી પાડશો તો તમને બધા માં એક સ્વર છુપાયેલો જરૂર જોવા મળશે.
ગુજરાતી ભાષા સ્વર અને વ્યંજનના વિવિધ સંયોજનો દ્વારા બનાવવામાં આવી છે. આપણી લેખિત ભાષામાં આપણે મૂળાક્ષરોના અક્ષરોનો સંદર્ભ આપીએ છીએ કે તેઓ કયા પ્રકારનો અવાજ રજૂ કરે છે તેના આધારે વ્યંજન અથવા સ્વર અક્ષરોનું વર્ગીકરણ થાય છે. સ્વર નો અવાજ હવાને મુક્તપણે પ્રવાહિત કરવા દે છે, જેનાથી નોંધપાત્ર રીતે અવાજ બહાર આવે છે, જ્યારે વ્યંજનના અવાજો હવાના પ્રવાહને મર્યાદિત કરીને ઉત્પન્ન થાય છે.
સ્વર અવાજ સામાન્ય રીતે અવાજની ગુણવત્તાના આધારે બે મુખ્ય કેટેગરીમાં વિભાજિત થાય છે એ તમે આગળ જોયું. આ સ્વર સિવાય ના બાકીના બધા ગુજરાતી મૂળાક્ષર વ્યંજન તરીકે ઓળખાય છે. હવે ગુજરાતી ભાષાના બધા અક્ષરો માં ઓછામાં ઓછો એક સ્વર ફરજીયાત હોય છે. સ્વર સાથે અડધો અક્ષર મળીને એક અક્ષર બનતા હોવાથી તેને વ્યંજન કહેવામાં આવે છે, જયારે સ્વર સંપૂર્ણ એક અક્ષર છે.
જ્યારે કોઈ રીતે હવાના પ્રવાહને પ્રતિબંધિત કરવામાં આવે છે ત્યારે વ્યંજનના અવાજો ઉત્પન્ન થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે જોઈએ તો, વ્યંજન નું ઉચ્ચારણ કરતા જીભની સ્થિતિમાં પરિવર્તન થાય છે પરિણામે મો વધુ પહોળું થતું નથી. આનો અર્થ એ છે કે નીચેનું જડબુ નોંધપાત્ર રીતે નીચે આવતું નથી, જે સ્વરના અવાજોથી થતા મોં ની સ્થિતિ થી અલગ છે.
મૂળાક્ષરોના અક્ષરો જે સામાન્ય રીતે વ્યંજન ધ્વનિને રજૂ કરે છે તે જોઈએ તો ક, ખ, ગ, જ, સ, ર વગેરે છે, બધા વ્યંજન ની સૂચિ તમને નીચે જોવા મળશે.
| No | ગુજરાતી વ્યંજન | In Hindi | In English |
| 1 | ક (કમળ) | क | ka |
| 2 | ખ (ખટારો) | ख | kha |
| 3 | ગ (ગુલાબ) | ग | ga |
| 4 | ઘ (ઘર) | घ | gha |
| 5 | ચ (ચકલી) | च | cha |
| 6 | છ (છત્રી) | छ | chha |
| 7 | જ (જમરૂખ) | ज | ja |
| 8 | ઝ (ઝરણું) | झ | jha |
| 9 | ટ (ટમેટું) | ट | ta |
| 10 | ઠ (ઠળિયો) | ठ | tha |
| 11 | ડ (ડમરુ) | ड | da |
| 12 | ઢ (ઢગલો) | ढ | dha |
| 13 | ણ (બાણ) | ण | ana |
| 14 | ત (તલવાર) | त | ta |
| 15 | થ (થડ) | थ | tha |
| 16 | દ (દર) | द | da |
| 17 | ધ (ધજા) | ध | dha |
| 18 | ન (નગારું) | न | n |
| 19 | પ (પલંગ) | प | pa |
| 20 | ફ (ફાનસ) | फ | fa |
| 21 | બ (બસ) | ब | ba |
| 22 | ભ (ભમરો) | भ | bha |
| 23 | મ (મકાન) | म | ma |
| 24 | ય (યજ્ઞ) | य | ya |
| 25 | ર (રથ) | र | ra |
| 26 | લ (લસણ) | ल | la |
| 27 | વ (વટાણા) | व | va |
| 28 | શ (શરબત) | श | sha |
| 29 | સ (સફરજન) | स | sa |
| 30 | ષ (ષટ્કોણ) | ष | sha |
| 31 | હ (હરણ) | ह | ha |
| 32 | ળ (હળ) | अल | ala |
| 33 | ક્ષ (ક્ષતિ) | क्ष | ksha |
| 34 | જ્ઞ (જ્ઞાતિ) | ग्न | gna |
ગુજરાતી અંક સૂચિ (Gujarati Numbers List with Hindi and English Languages)
અહીં તમને ગુજરાતી ભાષા ના અંક ની સૂચિ આપેલી છે જે હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષા ના અંક સાથે ની છે. જ્યાં તમને એક સાથે ત્રણ ભાષા ના અંક ની માહિતી મળશે, જો કે અત્યારે અંગ્રેજી ભાષા ના અંક નો ઉપીયોગ ભારત માં વધુ કરવામાં આવે છે.
ગુજરાતી કક્કો, મૂળાક્ષર સાથે સાથે તમને અહીં ગુજરાતી અંક વિષે પણ થોડી માહિતી આપવામાં આવેલી છે જે તમારા માટે કદાચ ઉપીયોગઈ સાબિત થશે. અહીં તમને ગુજરાતી અંક અને તેના ઉચ્ચારણ સાથે હિન્દી અને ઇંગલિશ ભાષા ના પણ અંક નું લિસ્ટ આપેલું છે.
| Gujarati Number | Hindi Number | English number |
|---|---|---|
| ૦ શૂન્ય (sunya) | ० | 0 |
| ૧ એક (ek) | १ | 1 |
| ૨ બે (be) | २ | 2 |
| ૩ ત્રણ (tran) | ३ | 3 |
| ૪ ચાર (char) | ४ | 4 |
| ૫ પાંચ (panch) | ५ | 5 |
| ૬ છ (chha) | ६ | 6 |
| ૭ સાત (sat) | ७ | 7 |
| ૮ આઠ (aath) | ८ | 8 |
| ૯ નવ (nav) | ९ | 9 |
| ૧૦ દસ (das) | १० | 10 |
| ૧૧ અગિયાર (aagiyar) | ११ | 11 |
| ૧૨ બાર (bar) | १२ | 12 |
| ૧૩ તેર (ter) | १३ | 13 |
| ૧૪ ચૌદ (chaud) | १४ | 14 |
| ૧૫ પંદર (pandar) | १५ | 15 |
| ૧૬ સોળ (soļ) | १६ | 16 |
| ૧૭ સત્તર (sattar) | १७ | 17 |
| ૧૮ અઢાર (adhar) | १८ | 18 |
| ૧૯ ઓગણિસ (ognis) | १९ | 19 |
| ૨૦ વીસ (vis) | २० | 20 |
| ૨૧ એકવીસ (ekvis) | २१ | 21 |
| ૨૨ બાવીસ (bavis) | २२ | 22 |
| ૨૩ તેવીસ (trevis) | २३ | 23 |
| ૨૪ ચોવીસ (chovis) | २४ | 24 |
| ૨૫ પચ્ચીસ (pachhis) | २५ | 25 |
| ૨૬ છવીસ (chhavis) | २६ | 26 |
| ૨૭ સત્તાવીસ (satyavis) | २७ | 27 |
| ૨૮ અઠ્ઠાવીસ (athyavis) | २८ | 28 |
| ૨૯ ઓગણત્રીસ (ogantris) | २९ | 29 |
| ૩૦ ત્રીસ (tris) | ३० | 30 |
| ૩૧ એકત્રીસ (ekatris) | ३१ | 31 |
| ૩૨ બત્રીસ (batris) | ३२ | 32 |
| ૩૩ તેત્રીસ (tetris) | ३३ | 33 |
| ૩૪ ચોત્રીસ (chotris) | ३४ | 34 |
| ૩૫ પાંત્રીસ (patris) | ३५ | 35 |
| ૩૬ છત્રીસ (chhatris) | ३६ | 36 |
| ૩૭ સડત્રીસ (sadatris) | ३७ | 37 |
| ૩૮ અડત્રીસ (adatris) | ३८ | 38 |
| ૩૯ ઓગણચાલીસ (ogaṇachalis) | ३९ | 39 |
| ૪૦ ચાલીસ (chalis) | ४० | 40 |
| ૪૧ એકતાલીસ (ektalis) | ४१ | 41 |
| ૪૨ બેતાલીસ (betalis) | ४२ | 42 |
| ૪૩ ત્રેતાલીસ (tetalis) | ४३ | 43 |
| ૪૪ ચુંમાલીસ (chumalis) | ४४ | 44 |
| ૪૫ પિસ્તાલીસ (pistalis) | ४५ | 45 |
| ૪૬ છેતાલીસ (chhetalis) | ४६ | 46 |
| ૪૭ સુડતાલીસ (sudtalis) | ४७ | 47 |
| ૪૮ અડતાલીસ (adtalis) | ४८ | 48 |
| ૪૯ ઓગણપચાસ (ognapachhas) | ४९ | 49 |
| ૫૦ પચાસ (pachhas) | ५० | 50 |
| ૫૧ એકાવન (ekavan) | ५१ | 51 |
| ૫૨ બાવન (bavan) | ५२ | 52 |
| ૫૩ ત્રેપન (trepan) | ५३ | 53 |
| ૫૪ ચોપન (chopan) | ५४ | 54 |
| ૫૫ પંચાવન (panchavan) | ५५ | 55 |
| ૫૬ છપ્પન (chhappan) | ५६ | 56 |
| ૫૭ સત્તાવન (sattavan) | ५७ | 57 |
| ૫૮ અઠ્ઠાવન (athhavan) | ५८ | 58 |
| ૫૯ ઓગણસાઠ (ogansaith) | ५९ | 59 |
| ૬૦ સાઈઠ (saith) | ६० | 60 |
| ૬૧ એકસઠ (ekasath) | ६१ | 61 |
| ૬૨ બાસઠ (basath) | ६२ | 62 |
| ૬૩ ત્રેસઠ (tresath) | ६३ | 63 |
| ૬૪ ચોસઠ (chosath) | ६४ | 64 |
| ૬૫ પાંસઠ (pasath) | ६५ | 65 |
| ૬૬ છાસઠ (chhasath) | ६६ | 66 |
| ૬૭ સડસઠ (sadsath) | ६७ | 67 |
| ૬૮ અડસઠ (adsath) | ६८ | 68 |
| ૬૯ અગણોસિત્તેર (agnositer) | ६९ | 69 |
| ૭૦ સિત્તેર (sitter) | ७० | 70 |
| ૭૧ એકોતેર (ekoter) | ७१ | 71 |
| ૭૨ બોતેર (boter) | ७२ | 72 |
| ૭૩ તોતેર (toter) | ७३ | 73 |
| ૭૪ ચુમોતેર (chumoter) | ७४ | 74 |
| ૭૫ પંચોતેર (panchoter) | ७५ | 75 |
| ૭૬ છોતેર (chhoter) | ७६ | 76 |
| ૭૭ સિત્યોતેર (sityoter) | ७७ | 77 |
| ૭૮ ઇઠ્યોતેર (ithyoter) | ७८ | 78 |
| ૭૯ ઓગણાએંસી (oganesi) | ७९ | 79 |
| ૮૦ એંસી (ensi) | ८० | 80 |
| ૮૧ એક્યાસી (ekyasi) | ८१ | 81 |
| ૮૨ બ્યાસી (byasi) | ८२ | 82 |
| ૮૩ ત્યાસી (tyasi) | ८३ | 83 |
| ૮૪ ચોર્યાસી (choryasi) | ८४ | 84 |
| ૮૫ પંચાસી (panchasi) | ८५ | 85 |
| ૮૬ છ્યાસી (chhyasi) | ८६ | 86 |
| ૮૭ સિત્યાસી (sityasi) | ८७ | 87 |
| ૮૮ ઈઠ્યાસી (ithyasi) | ८८ | 88 |
| ૮૯ નેવ્યાસી (nevyasi) | ८९ | 89 |
| ૯૦ નેવું (nevu) | ९० | 90 |
| ૯૧ એકાણું (ekanu) | ९१ | 91 |
| ૯૨ બાણું (baanu) | ९२ | 92 |
| ૯૩ ત્રાણું (tranu) | ९३ | 93 |
| ૯૪ ચોરાણું (choranu) | ९४ | 94 |
| ૯૫ પંચાણું (panchanu) | ९५ | 95 |
| ૯૬ છન્નું (chhannu) | ९६ | 96 |
| ૯૭ સત્તાણું (sattanu) | ९७ | 97 |
| ૯૮ અઠ્ઠાણું (athhanu) | ९८ | 98 |
| ૯૯ નવ્વાણું (navvanu) | ९९ | 99 |
| ૧૦૦ સો (so) | १०० | 100 |
| ૧,૦૦૦ હજાર (hajar) | १,००० | 1,000 |
| ૧૦,૦૦૦ દસ હજાર (das hajar) | १०,००० | 10,000 |
| ૧,૦૦,૦૦૦ લાખ (lakh) | १०,००,०० | 1,00,000 |
| ૧૦,૦૦,૦૦૦ દસ લાખ (das lakh) | १,०००,००० | 10,00,000 |
| ૧૦,૦૦,૦૦,૦૦૦ કરોડ | १००,००,००० | 1,00,00,000 |
ગુજરાતી કક્કો શીખવા માટેનો શ્રેષ્ઠ વિડિઓ (Best Videos to Learn Gujarati Kakko)
Summary
આશા રાખું છું તમને પોસ્ટ ગુજરાતી કક્કો, મૂળાક્ષર (Useful Gujarati Alphabet List With Hindi and English) V1 માં તમારા પ્રશ્ન નો સચોટ જવાબ મળી ગયો હશે. આવીજ અવનવી માહિતી માટે અમારા બ્લોગ ગુજરાતી ઇંગલિશ ની મુલાકાત લેતા રહો અને અન્ય માહિતી તમારે ગુજરાતી ભાષા માં જોઈતી હોય તો અમને મેલ કરી શકો છો. Don’t forget to follow Guajarati English official account on social media platform.
