નમસ્તે મિત્રો, આપનું Gujarati English બ્લોગ માં ખુબ ખુબ સ્વાગત છે. આજે આપણે “તાજમહેલ વિષે માહિતી અને તથ્યો (Facts and Information About Taj Mahal in Gujarati)” આર્ટિકલ માં આપણે ગુજરાતી ભાષામાં ભારત ની એક ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ ઇમારત વિષે વાત કરવા જય રહ્યા છીએ, જેનું નામ આજે દુનિયામાં બધા ને ખબર છે.

તાજમહેલ ભારતના આગ્રા શહેરમાં યમુના નદીના જમણા કાંઠે સફેદ આરસની એક સમાધિ છે. તેને 1632 માં મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાં દ્વારા તેની પ્રિય પત્ની મુમતાઝ મહેલની કબર બનાવવા માટે સોંપવામાં આવ્યું હતું, જયારે ત્યાં ખુદ શાહજહાંની કબર પણ છે. આ મકબરો 17 થી વધુ હેક્ટર માં ફેલાયેલો છે, જેમાં બગીચાઓમાં ત્રણ બાજુએ ક્રેનેલેટેડ દિવાલ દ્વારા બંધાયેલ છે.

આ પણ જરૂર વાંચો- 100+ માં વિશે કહેવતો, સુવિચાર, શાયરી (Gujarati Quotes For Mother)

તાજમહેલ વિશે માહિતી અને તથ્યો (Facts and Information About Taj Mahal in Gujarati)

ભારતના આગરા શહેરમાં યમુના નદીના કિનારે તાજમહેલ આવેલ છે. સફેદ આરસથી બનેલો આ મહેલ પ્રેમની નિશાની છે. તાજમહેલનું નિર્માણ મુઘલ શાસક શાહજહાંએ કરાવ્યું હતું. તાજમહેલને યુનેસ્કો દ્વારા વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ જાહેર કરવામાં આવી છે. તે વિશ્વની સાત અજાયબીઓમાંની એક છે. આ મહેલ વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે તેનું નિર્માણ કરાવ્યા પછી, શાહજહાંએ તેના તમામ કારીગરોના હાથ કાપી નાખ્યા, જેથી આ તાજમહેલ જેવી ઇમારત બીજું કોઈ ન બનાવી શકે.

તાજમહેલ ક્યાં આવેલો છે? (Where is the Taj Mahal located?)

તાજમહેલ ભારતના ઉત્તર પ્રદેશના આગ્રા શહેરમાં યમુના નદીના કિનારે આવેલ છે. તેનું નિર્માણ મુઘલ શાસક શાહજહાંએ તેની પત્ની મુમતાઝની યાદમાં કરાવ્યું હતું. હાલ પણ તાજ મહેલ એક આકર્ષણ નું કેન્દ્ર છે અને દેશ વિદેશ થી દર વર્ષે લાખો લોકો તેની મુલાકાત લેવા આવે છે.

તાઝ મહેલ કોણ હતો? (Story Of Taj Mahal)

મુમતાઝ પર્શિયાની રાજકુમારી હતી, જેણે ભારતના મુઘલ શાસક શાહજહાં સાથે લગ્ન કર્યા હતા. મુમતાઝ શાહજહાંની સૌથી પ્રિય પત્ની હતી. તેઓ મુમતાઝ ને ખૂબ ચાહતા હતા. 1631 માં 37 વર્ષની ઉંમરે મુમતાઝ તેના 14મા બાળકને, ગૌહરા બેગમને જન્મ આપતી વખતે મૃત્યુ પામ્યા. તેમની યાદ માં શાહજહાં એ આ મહેલ બંધાવ્યો હતો, જે વાસ્તવ મેં એક કબર છે.

તાજ મહેલના બાંધકામનો ઈતિહાસ (History of Taj Mahal)

તાજ મહેલના નિર્માણનો શ્રેય પાંચમા મુઘલ શાસક શાહજહાંને જાય છે. શાહજહાંએ 1628 થી 1658 સુધી ભારત પર શાસન કર્યું. શાહજહાંને તેની તમામ પત્નીઓની પ્રિય પત્ની મુમતાઝની યાદમાં તાજમહેલ બંધાવ્યો હતો. તાજમહેલને “મુમતાઝની કબર” પણ કહેવામાં આવે છે. મુમતાઝ ના મૃત્યુ પછી, શાહજહાં ખૂબ જ અસ્વસ્થ બની ગયો. પછી તેણે પોતાના પ્રેમને જીવંત રાખવા માટે તેની પત્નીની યાદમાં તાજમહેલ બનાવવાનું નક્કી કર્યું.

1631 પછી જ શાહજહાંએ તાજમહેલના નિર્માણની સત્તાવાર જાહેરાત કરી અને 1632માં તાજમહેલનું નિર્માણ કાર્ય શરૂ કર્યું. તાજમહેલને બનાવવામાં ઘણો સમય લાગ્યો હતો. જો કે આ સમાધિનું નિર્માણ 1643 માં પૂર્ણ થયું હતું, પરંતુ તેના તમામ પાસાઓ પર કામ કર્યા પછી તેને બનાવવામાં લગભગ દસ વર્ષ લાગ્યાં.

આખો તાજમહેલ 1653માં લગભગ 320 લાખ રૂપિયાના ખર્ચે બાંધવામાં આવ્યો હતો, જેની કિંમત આજે 52.8 અબજ રૂપિયા કે 827 મિલિયન ડોલર માનવામાંછે. તેના નિર્માણમાં 20,000 કારીગરોએ મુઘલ કારીગર ઉસ્તાદ અહમદ લાહોરી હેઠળ કામ કર્યું હતું. એવું કહેવાય છે કે તેના નિર્માણ પછી શાહજહાંએ તેના તમામ કારીગરોના હાથ કાપી નાખ્યા હતા.

તાજ મહેલનું માળખું અને સ્વરૂપ (Architecture of Taj Mahal)

તાજમહેલનું સ્થાપત્ય ફારસી અને પ્રાચીન મુઘલ કલા પર આધારિત છે. પર્શિયા વંશની કળા અને ઘણી મુઘલ ઈમારતો જેમ કે ગુર-એ-અમીર, હુમાયુનો મકબરો, ઈતમાદુદ-દૌલાનો મકબરો અને શાહજહાંની દિલ્હીની જામા મસ્જિદ તાજમહેલના નિર્માણનો આધાર બનાવે છે.

મુઘલ શાસન દરમિયાન લગભગ તમામ ઈમારતોના નિર્માણમાં લાલ પથ્થરનો ઉપયોગ થતો હતો, પરંતુ તાજમહેલના નિર્માણ માટે શાહજહાંએ સફેદ આરસપહાણ પસંદ કર્યું હતું. આ સફેદ આરસપહાણ પર અનેક પ્રકારની કોતરણી અને હીરા જડીને તાજમહેલની દિવાલોને શણગારવામાં આવી હતી.

તાજ મહેલના વિવિધ ભાગો (Sections of Taj Mahal)

તાજમહેલના નિર્માણમાં મુમતાઝની સમાધિ મુખ્ય છે. તેના મુખ્ય હોલમાં, શાહજહાં અને મુમતાઝની નકલી કબર છે. તેઓ ખૂબ જ સારી રીતે શણગારવામાં આવે છે. તેમની મૂળ કબર સૌથી નીચેના માળે આવેલી છે. આ મકબરાને બનાવવા માટે તાજમહેલની ઉપર એક ગુંબજ છત્ર અને એક મિનાર બનાવવામાં આવ્યો હતો. તો ચાલો જાણીએ તાજમહેલના આ તમામ ભાગોને.

કબર

સમગ્ર તાજમહેલનું કેન્દ્ર મુમતાઝની કબર છે, તે મોટા, સફેદ આરસથી બનેલું છે. આ સમાધિની ટોચ પર એક વિશાળ ગુંબજ તેની સુંદરતા વધારી રહ્યો છે. મુમતાઝની કબર 42 એકરમાં ફેલાયેલી છે. તે ચારે બાજુથી બગીચાથી ઘેરાયેલું છે. તેની ત્રણ બાજુએ દિવાલ બનાવવામાં આવી છે.

આ સમાધિનો પાયો ચોરસ છે. ચોરસની દરેક બાજુ 55 મીટર છે. વાસ્તવમાં આ ઈમારતનો આકાર અષ્ટકોણ (8 ખૂણાઓ સાથે) છે, પરંતુ તેના આઠ ખૂણાઓની દિવાલો અન્ય ચાર બાજુઓથી ઘણી ઊંચી છે, તેથી આ ઈમારતના પાયાનો આકાર ચોરસ ગણાય છે. મકબરાના ચાર મિનારાઓ ઈમારતના દરવાજાની ફ્રેમ હોય તેવું લાગે છે.

ગુંબજ

મુમતાઝ મહેલની કબરના શિખર (ટોચ) પર સફેદ આરસનો ગુંબજ છે. આ ગુંબજને ઊંધી કલશની જેમ શણગારવામાં આવ્યો છે. કલશ ગુંબજ પર સ્થિત છે. આ કલાશ પર્શિયન અને હિંદુ ઓબ્જેક્ટ આર્ટનું મુખ્ય તત્વ છે.

છત્રીઓ

ગુંબજને ટેકો આપવા માટે, તેની આસપાસ નાના ગુંબજ આકારની છત્રીઓ બનાવવામાં આવી છે. તેમના પાયામાંથી, મુમતાઝ મહેલની કબર પર પ્રકાશ પડે છે.

કલશ

1800 માં, તાજમહેલના શિખર ગુંબજ પર સ્થિત કલશ સોનાનો બનેલો હતો, પરંતુ હવે તે કાંસ્યનો બનેલો છે.
આ કલશ ચંદ્રનો આકાર ધરાવે છે, જેની ઉપરની આકૃતિ સ્વર્ગ તરફ નિર્દેશ કરે છે. ચંદ્રનો આકાર અને કલરની ટોચ મળીને ત્રિશૂળનો આકાર બનાવે છે, આ ત્રિશૂળ હિન્દુ માન્યતાના ભગવાન શિવનું પ્રતીક છે.

મિનારા

તાજમહેલના ચાર ખૂણા પર 40 મીટર ઊંચા ચાર મિનારા છે. જે રીતે મસ્જિદમાં અઝાન આપવા માટે મિનારાઓ છે, તે જ રીતે તાજમહેલના મિનારાઓ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે.આ ચાર મિનારાઓ એવી રીતે બાંધવામાં આવ્યા છે કે આ ચારેય મિનારા સહેજ બહારની તરફ ધકાયેલા છે.

તાજમહેલના લેખો

તાજમહેલના ગેટથી તાજમહેલમાં પ્રવેશતા જ તમને એક અલગ જ શાંતિનો અનુભવ થાય છે. તેના દરવાજા પર ખૂબ જ સુંદર સુલેખન છે, “હે આત્મા! તમે ભગવાન સાથે આરામ કરો, ભગવાન સાથે શાંતિથી રહો અને તેમની સંપૂર્ણ શાંતિ તમારા પર રહે.”

• તાજમહેલના લેખો ફ્લોરિડ થુલુથ લિપિમાં લખાયેલા છે.
• આ લેખોનો શ્રેય ફારસી કારકુન અમાનત ખાનને જાય છે.
• આ લેખ સફેદ માર્બલ પેનલમાં જડેલા જાસ્પર સાથે લખવામાં આવ્યો છે.
• તાજમહેલમાં લખેલા લેખમાં ઘણી સૂરાઓનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. આ સૂરા કુરાનમાં હાજર છે.
• આ સૂરામાં કુરાનની ઘણી આયતો છે.

બાહ્ય સુશોભન

તાજમહેલ ખૂબ જ સુંદર કૃતિ છે. તે મુઘલ સ્થાપત્યનું અદભૂત ઉદાહરણ છે. તેને વિવિધ કોતરણી અને રત્નો જડવીને બનાવવામાં આવ્યું છે.

વર્લ્ડ હેરિટેજ

તાજમહેલ સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી પ્રિય પર્યટન સ્થળોમાંનું એક છે. અહીં દર વર્ષે સાતથી આઠ લાખ પ્રવાસીઓ આવે છે. તે ભારત સરકારના પ્રવાસનમાંથી આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. તેને જોવા માટે દુનિયાભરમાંથી ઘણા દેશોના લોકો આવે છે. 2007માં તાજમહેલે ફરી એકવાર નવી સાત અજાયબીઓમાં પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું.

તાજ મહેલ પર એસિડ વરસાદની અસરો

આજકાલ એસિડ વરસાદની અસર માનવ જીવન અને માનવસર્જિત ઈમારતો પર થવા લાગી છે. તાજમહેલ પણ તેના પ્રભાવથી અછૂતો રહ્યો નથી.

ચાલો પહેલા જાણીએ કે શું છે એસિડ વરસાદ?

સામાન્ય રીતે પાણીનું pH મૂલ્ય 5.6 છે. પરંતુ જ્યારે સલ્ફર અને નાઇટ્રોજનના ઓક્સાઇડ પાણીમાં ભળી જાય છે, ત્યારે પાણીનું pH મૂલ્ય 5.6 થી નીચે આવવા લાગે છે. આ સ્થિતિમાં, જ્યારે વરસાદ પડે છે, ત્યારે વરસાદનું પાણી રાસાયણિક રીતે આ ઓક્સાઇડ્સ સાથે પ્રતિક્રિયા કરે છે અને પાણીની ph મૂલ્ય ઘટાડીને, પાણીમાં એસિડનું પ્રમાણ વધે છે. જે પછી એસિડ રેઈનનું રૂપ ધારણ કરે છે.

તાજમહેલ પર એસિડ વરસાદની અસર

તાજમહેલ આગ્રામાં આવેલો છે. આગ્રામાં ઘણી ફેક્ટરીઓ અને પાવર પ્લાન્ટ છે, જેમાંથી ઘણા ખતરનાક રાસાયણિક પદાર્થો નીકળે છે. આ એસિડ હવા સાથે પ્રતિક્રિયા આપે છે અને એસિડ વરસાદમાં મદદ કરે છે. આ એસિડ વરસાદ તાજમહેલના આરસપહાણ પર પડે છે અને તાજમહેલના માર્બલ (કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ) સાથે પ્રતિક્રિયા આપવાનું શરૂ કરે છે. આ કાર્યવાહીને કારણે આ અનોખી ઇમારતને નુકસાન થાય છે.

એસિડ વરસાદને કારણે સફેદ આરસ પીળો થવા લાગે છે, જેના કારણે તાજમહેલ તેની સુંદરતા ગુમાવવા લાગ્યો છે. તેથી એસિડ વરસાદની અસરને રોકવા માટે વધુ વૃક્ષો વાવવા પડશે અને ફેક્ટરીઓમાંથી આવતા એસિડને અટકાવવા પડશે.

આ પણ જરૂર વાંચો- જન્મદિવસ ગીત MP3 (Top 10 Happy Birthday Song Mp3 Free Download)

તાજમહેલ વિષે તથ્યો (Facts About Taj Mahal in Gujarati)

તાજમહેલને પ્રેમની નિશાની માનવામાં આવે છે. જે શાહજહાંએ તેની પત્ની મુમતાઝની યાદમાં બંધાવ્યો હતો. તાજ મહેલને જોવા માટે લોકો દૂર-દૂરથી આવે છે. તાજમહેલ તેની સુંદરતા અને ભવ્યતાને કારણે વિશ્વની સાત અજાયબીઓમાં સામેલ છે, જેના કારણે લોકો તેને જોવા માટે વિદેશથી પણ આવે છે. તાજમહેલ વિશે કેટલીક એવી વાતો જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ જે કદાચ તમે પણ નહિ જાણતા હોવ.

• તાજમહેલ લાકડા પર ટકેલો છે, આ એવા લાકડા છે જેને મજબૂત રાખવા માટે ભેજની જરૂર પડે છે અને આ ભેજ યમુના નદીમાંથી મળતો રહે છે.
• તાજમહેલ વિશ્વમાં સૌથી વધુ જોવામાં આવતું પર્યટન સ્થળ છે. દરરોજ લગભગ 12000 લોકો તેને જોવા માટે આવે છે. જેમાંથી લગભગ 30% લોકો વિદેશી છે.
• તાજમહેલ કુતુબ મિનાર કરતાં પાંચ ફૂટ ઊંચો છે.
• તાજમહેલનો રંગ સવારે ગુલાબી, બપોરે સફેદ અને સાંજે સોનેરી દેખાય છે.
• જે તે સમયે તાજમહેલ બનાવવા માટે લગભગ 3 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો. જો આજના સમયથી તુલના કરીએ તો તેને બનાવવા માટે લગભગ 7000 હજાર કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે.
• તાજ મહેલને બનાવવામાં 22 વર્ષ લાગ્યા અને તેના નિર્માણમાં 22 હજારથી વધુ મજૂરોએ કામ કર્યું.
• તાજ મહેલ શાહજહાં દ્વારા બાંધવામાં આવ્યો હોવાનો આજ સુધી કોઈ પુરાવો નથી.

FAQ

Disclaimer

અહીં અમારાથી માહિતી આપવામાં કે ટાઈપિંગ કરવામાં કોઈ ભૂલ થઇ શકી હોઈ છે. આ બદલ અમે માફી માંગીએ છીએ અને આવી કોઈ પણ ભૂલ જણાય તો નીચે કોમેન્ટ કરવા વિનંતી, જેથી અમે સુધારો કરી શકીએ. અહીં મુલાકાત લેવા બદલ આભાર.

નિષ્કર્ષ – Conclusion

આશા છે કે તમને “તાજમહેલ વિષે માહિતી અને તથ્યો (Facts and Information About Taj Mahal in Gujarati)” ખુબ ઉપીયોગી અને ગમ્યો હશે. અને હજી તમને વિશે કોઈ પણ પ્રકારનો પ્રશ્ન હોય કે પછી મૂંઝવણ હોય તો તમે નીચે કોમેન્ટ કરી શકો છો અથવા તો કોન્ટેક પેજ પર જઇને કોન્ટેક્ટ ફોર્મ ભરી શકો છો, અથવા ઈ-મેઈલ પણ કરી શકો છો.

અમે પ્રયાસ કરશું કે તમારા પ્રશ્નનો જલ્દીથી જલ્દી ઉત્તર આપી શકીએ અને અમારા જવાબથી તમે નિરાશ ના થાવ એજ અમારો મુખ્ય ધ્યેય છે. આવીજ અવનવી માહિતી માટે અમારા બ્લોગ ની મુલાકાત લેતા રહો અને અમને Facebook, Instagram, Twitter and Sharechat પર ફોલો કરવાનું ના ભૂલશો.